Türkiye Genelindeki Avm’lerde 4 bin Dükkan boş

Terör ve darbe girişiminin ardından İstanbul Beyoğlu ve Bağdat Caddesi’nde dükkanlar kapanmaya devam ederken, yüksek kiralardan şikayet eden alışveriş merkezlerindeki (AVM) mağazalar da kepenk indirmeye başladı.

İstanbul’daki birçok alışveriş merkezinde boş dükkanlar göze çarpıyor. Kapalı mağazaların camlarına kimi afiş yerleştiriyor, kimi siyah perde çekiyor. İstanbul’daki AVM’lerde boş dükkanın olmadığı tek yer yeme-içme katları. Mağazaların kepenk indirmesinin en önemli sebebi ise dolar ve euro olarak alınan kiralar ile ortak kullanım giderleri. Ciroların önemli bir bölümünü oluşturan bu gider kalemleri markaları da zorluyor.

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkan Yardımcısı Sinan Öncel, bir süreden beri döviz kurlarındaki artışın markaları zorladığını, bu yazın kötü geçmesine neden olan faktörlerin etkisinin de buna eklendiğini söyledi.

Sinan Öncel, şu değerlendirmeyi yaptı: “İstiklal Caddesi ve Bağdat Caddesi uzun zamandan beri en cazip yerlerdi. Ancak bu yaz önceki sene gibi değil. Çok sayıda marka Beyoğlu’nu terk etti. Bunun başlıca nedeni yüksek kiralar. Şimdi aynı tehlike AVM’ler için de geçerli.”

BMD Başkan Yardımcısı Sinan Öncel, markaların büyük çoğunluğunun kira indirimi istediğini belirtti: “Boşuna açmadılar bu mağazaları. Aynı tehdit AVM’ler için de var. Saldırlar oldu, terör arttı, turizm gelirleri düştü, darbe oldu, hala kiralar dolarla ve hala cirodan pay alıyor AVM’ler, ortak giderler de markaları zorluyor. AVM’ler karlılıklara bakmadan dövizle kira ve cirodan pay alıyor.”

AVM Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Hulusi Belgü de markaların sabırlı olmalarını istedi: “Benim en büyük temennim toplu mağaza kapanmalarının yaşanmaması. Bu büyük bir hata olur. Önümüzde Kurban Bayramı var. Hemen ardından okullar açılıyor. Sonra yılbaşı geliyor. Perakende sektörünün canlanacağı bir döneme doğru giderken, mağazaların kapanmaları doğru değil. Perakende sektörü her yıl büyüyen bir sektör. Herkes kiralardan dert yanıyor. Ancak bunun tek nedeni kiralar değil. Maliyetler önemli ölçüde arttı. Bazı noktalarda mağazalar kapanıyor olabilir ancak bunun tek nedeni kiralarmış gibi göstermek doğru değil.”

BMD Başkan Yardımcısı Sinan Öncel, mağazalarla yaptıkları anketin kira-ciro oranlarını ortaya koyduğunu ifade etti: “Türkiye olağanüstü bir süreçten geçiyor. Hepimiz bu süreçte daha çok çalışıp, üretmeliyiz. Birlik, beraberlik içinde sorunlarımızı çözmeliyiz. Ancak ne yazık ki bazı AVM’lerde perakendeciler karşılarında muhatap bulamıyorlar.”

2015 yılının Temmuz ayında Beyoğlu’nda mağaza bulunamadığını, hava parasız yerin olmadığını hatırlatan Sinan Öncel, Beyoğlu ve Bağdat Caddesi’ndeki mağaza sahiplerinin perakende sektörünün durumunu görüp yüzde 30 indirim yapsalardı, sonucun da böyle olmayacağını anlattı.

AVM’lerde organize hareket etme olanağının olduğunu vurgulayan Sinan Öncel, “AVM’ler cadde mağazaları gibi organize olmayan dükkan sahiplerinden oluşmuyor. Bu konuda hızla önlem alınması gerekiyor. AVM’lerde de boş koridorlar olmasın” dedi.

BMD tarafından yapılan anket sonuçlarına göre perakende sektörünün oyuncuları ise sorunları şöyle sıraladı:

Perakende sektörü ve AVM temsilcileri arasında bu yaz tartışmaların yükseldiği nokta, “Cirolar düşmedi” açıklamaları oluyor. Sinan Öncel, bu konuda da şöyle diyor: ”Markalar yüzde 50-70 indirim yaparak ciroları yakaladılar, ancak kimse karlılıklara bakmıyor. Karlılıklar çok düştü. AVM’ler bunu görmeli.”

15 Temmuz’dan sonra AVM cirolarındaki düşüş: %15. 2015’te AVM’lerin toplam cirosu 90 milyar TL idi. Türkiye’deki toplam AVM sayısı ise 361. Türkiye’deki AVM’lerde kiralanabilir alan 10.5 milyon m2. Önümüzdeki 3 yılda AVM’lere yapılması beklenen yatırım tutarı ise 10 milyar dolar. Türkiye’deki mevcut AVM’lere yapılan toplam yatırım da 52 milyar dolar.