Meclis Genel Kurulu’na gelecek olan torba yasa teklifi, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar için sözleşmeli çalışmanın önünü açıyor. Düzenleme, kadınlar için emeklilik hakkını iyice erişilmez hale getiriyor.
Yasa teklifi, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçiler için belirli süreli sözleşmelerin iki yıl süreyle koşulsuz olarak yapılabilmesine olanak tanıyor.
Geçen hafta Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen ve gelecek hafta Genel Kurul’a gelmesi beklenen “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, işverene önemli teşvikler sağlarken, işçiye sözleşmeli çalışmanın kapılarını açıyor.
İstihdamı teşvik amacıyla hazırlanan teklifle, işverenin maliyetini düşürmek için kıdem ve ihbar tazminatı ile emeklilik haklarının sınırlandırılması tartışmalı bulunuyor.
Sigorta Başlangıcı 25 Yaşa Çekilecek
25 yaş altı çalışanlar kısmi süreli iş sözleşmeleriyle birden fazla işverenin yanında aylık çalışma süreleri 10 günden az olursa, uzun dönemli sigorta kolları primleri yatmayacak. Diyelim ki ayda 20 gün, 25 gün, 27 gün de çalışmış olsanız, her bir işveren açısından 10 günden az çalışma söz konusu olduğunda bu çalışma süreleri emeklilikte dikkate alınmayacak. Yani emeklilik hakkından yararlanamayacaklar.
Kadın işçiler daha fazla etkilenecek
18 yaşından itibaren uzun dönemli sigorta kollarında yer almak mümkünken, teklif yasalaştığı taktirde, bu çalışan grubu açısından bu yaş sınırı 25 yaşa çekilmiş olacak.
iki yıl süreyle sınırsızca yapılabilecek olan belirli süreli iş sözleşmelerinin, hem iş güvencesi hakkından yoksun kalacak hem de kıdem ve ihbar tazminatları sınırlandırılmış ya da ellerinden alınmış olan bir çalışan grubu yaratacağına işaret ediyor.
Teklif, doğum yaptıklarında çalışma hayatından uzak kaldıkları için emeklilik süreci daha zor olan kadın işçiler için ise bu hakka erişimin daha da zorlaşacağı anlamına geliyor.
25 yaş altı çalışan kadınlar, sık sık doğum nedeniyle prim gün sayılarının eksik olduğu da aklımıza geldiğinde, kadınlar bu durumdan daha fazla etkilenecek. Çalışmış olmalarına rağmen emeklilikte dikkate alınmayan bir süresi olan bir çalışma grubu yaratacaklar.
DİSK’in geçen hafta yayımladığı rapora göre toplumsal cinsiyet eşitsizliği emeklilikte de sürüyor. Rapora göre istihdam edilenlerin yüzde 32’si kadın olmasına rağmen emekli olan kadınların oranı sadece yüzde 19’da kalıyor.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, kadınların kayıt dışı çalışmaya da en fazla maruz kalan kesim olduğunu vurguluyor. Çerkezoğlu, “Hiç kuşkusuz bu esnek ve güvencesiz çalıştırma biçimlerinin hedefinde öncelikle kadınlar var. Dolayısıyla bu düzenlemeler kadın işçileri, genç ve 50 yaş üstündeki kadın işçileri daha fazla etkileyecektir. Çünkü hem kayıt dışı çalıştırma hem güvencesiz çalıştırma kadınlarda daha fazla. Geçtiğimiz hafta açıkladığımız emekliler raporunda da ifade ettiğimiz gibi kadınların emeklilik oranı çok düşük. Bu yasa bu haliye çıkarsa kadın işçiler daha da zor emeklilik hakkına ulaşabilecektir” ifadelerini kullanıyor.
Teklifle 50 yaş üstündekilerin güvencesiz kısa çalışmaları amaçlanıyor.
Bu şekilde de sizleri emekli edemiyoruz. Emeklilik primi ikramiyesi veremiyoruz, sosyal güvenlik sistemimiz bu konuda zayıf, bir miktar daha çalışır gibi yapın, hak kaybına uğrasanız, daha düşük ücret alsanız dahi prim vermeye devam edin şeklinde ara bir çözüm bulunmuş.
Yasa teklifi, çalışanlarda hak kayıplarına yol açarken işverene prim ve vergi teşvikleri sunuyor.
Kaçak işçi çalıştıranlara yönelik af da içeriyor
Teklifin 8. maddesine göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmeksizin çalıştırdığı işçileri kayıt altına alan işverene geçmiş döneme ilişkin cezai yaptırım uygulanmayacak. İşçi kayıtlı olduktan sonra ise işverene günlük 44 lira prim desteği verilecek. Ancak işçi, kaçak çalıştırıldığı dönemdeki ücret dışı haklarını alamayacak.
Teklife karşı sendikalar da Türkiye genelinde eylem planı açıkladı. DİSK Başkanı Çerkezoğlu, yasa teklifinin geri çekilmesi için tüm Türkiye’de iş yerleri ve alanlarda düzenleyecekleri eylemlerle haklarına sahip çıkacaklarını belirtiyor.
İlk yorum yapan olun