2024 Yılında Gayrimenkul Satışları ve Vergilendirme Süreçleri
Türkiye genelinde 2024 yılında toplamda 3 milyon 65 bin 872 adet gayrimenkul satışı gerçekleşmiştir. Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, gayrimenkul alım-satımında dikkat edilmesi gereken önemli noktaları vurguladı. Özellikle, gayrimenkullerin 5 yıl içinde elden çıkarılması durumunda elde edilen kazancın gelir vergisine tabi olabileceği konusuna dikkat çekti.
5 Yıl İçinde Elden Çıkan Gayrimenkul Geliri Vergiye Tabi
Gerçek kişilerin gayrimenkul edinimi ve satışı konusunda bilgi veren Özelmacıklı, şunları belirtti: “Gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin (konut, arsa vb.) iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılması halinde, elde edilen kazanç gelir vergisine tabidir.” Bu durum, gayrimenkul yatırımcıları için önemli bir veri sağlamaktadır.
Değer Artışı Kazancı ve İstisna Tutarları
2024 takvim yılı için değer artışı kazancının 87 bin TL’si gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. 2025 yılı için bu tutarın 120 bin TL olması öngörülmektedir. Satışın yapıldığı yıl için belirlenen istisna tutarının altında kalan gelirler için yıllık beyanname verilmesi gerekmemektedir. Ancak, istisna haddini aşan gelir elde edilmesi durumunda, yıllık beyanname verilmesi zorunlu hale gelmektedir.
Gayrimenkul İktisap Tarihi
Gayrimenkulün iktisap tarihi olarak, tapu tescil tarihi esas alınmaktadır. Miras yoluyla edinilen gayrimenkullerin elden çıkarılması durumunda doğan kazançlar ise değer artışı kazancı olarak vergilendirilmez. Bu durum, miras yoluyla edinilen gayrimenkullerin satışı konusunda yatırımcıları olumlu etkilemektedir.
Fiilen Kullanıma Başlama Tarihi ve Önemi
Özelmacıklı, gayrimenkulün tapuya tescil tarihinden önce sahibinin fiilen kullanımına bırakıldığı özel hallere de değinmiştir. “İktisap tarihi olarak tapuya tescil tarihi yerine fiilen kullanıma bırakılma tarihi kabul edilmelidir. Gayrimenkullerin fiilen kullanımı; tahsis belgesi, teslim tutanakları gibi belgelerle tevsik edilebilir.” ifadelerini kullanmıştır.
Hesaplamada Dikkate Alınan Maliyetler
Gayrimenkullerin elden çıkarılması sırasında, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri, elden çıkarma dolayısıyla yapılan giderler ile ödenen vergi ve harçlar düşülerek değer artışı kazancı tespit edilmektedir. Maliyet bedeli hesaplanırken, gayrimenkulün iktisap bedeli ve elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen Yurt İçi – Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranı dikkate alınmaktadır. Endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekmektedir.
Tarlasına Ev Yapanların Durumu
Kendi tarlası üzerine yapılan gayrimenkulün tarla ile satılması durumunda oluşacak değer artışı kazancına da dikkat çeken Özelmacıklı, “Gayrimenkulün tarla ile birlikte satılması durumunda, değer artış kazancı doğabilir. Tarlanın edinim tarihi esas alınarak, satıştan doğan kazançlar için 5 yıllık süre dikkate alınmalıdır.” şeklinde açıklamada bulunmuştur. Eğer taşınmaz edinim tarihinden itibaren 5 yıl içinde satılırsa, değer artış kazancı vergisine tabi olmaktadır. Maliyet bedeli hesaplanırken tarlanın alım bedeli ve inşaat maliyetleri dikkate alınmalıdır.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Süreçleri
2024 takvim yılında elde edilen değer artışı kazançlarına ilişkin olarak verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, 2025 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olarak ödenmesi gerekmektedir. 31 Mart – 1 Nisan tarihlerinin resmi tatile rastlaması nedeniyle, birinci taksit, damga vergisi ile birlikte 2 Nisan 2025 tarihine kadar, ikinci taksitin ise 31 Temmuz 2025 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir. Gelir Vergisi Beyannameleri ise 1 Mart – 2 Nisan 2025 tarihleri arasında ilgili sistem üzerinden verilebilir.
Bu bilgiler, gayrimenkul alım-satım süreçlerinde dikkat edilmesi gereken önemli detayları içermektedir. Yatırımcıların, bu süreci daha iyi yönetebilmesi için güncel bilgilere erişimi sağlanmalıdır.
