FORBES ve REIDIN her yıl yayınladığı emlak raporunun Haziran 2018Haziran 2019 dönemini kapsayan yenisi yayınlandı. FORBES ve REIDIN raporunda 30 büyükşehir, 185 ilçe ve 1083 mahalle incelenmiş. 2013-2016 döneminde artan konut fiyatları yüzde 30’a dek çıkarken, ülke genelinde konut satışıyılda 1,5 milyon adede ulaşmış. 2017’de hava birden bozmuş, kimi mahallelerde getiri oranları düşmüş. 2019’da getirilerde sınırlı artış ve düşüş olmuştur.
FORBES ve REIDIN Raporun Kapsamı
Türkiye genelinde satılan konut sayısı %23 azalarak 1.077.000 adede düşmüş. 2019’un ilk yarısında Türkiye’de satılan konut sayısı 423 bin adet olmuş, bunların %59’u ikinci el konutlar. Toplam satışların %17,5’u tek başına İstanbul’da (76 kentteki toplam satışlardan fazla). Onlar da genelde düşmüş.
Rapor bu olumsuz gidişin ana nedeni olarak faiz-yüksek kur sarmalını belirtmiş. Gerçekten Merkez Bankası’nın politika faizi yüzde 24 ve konut kredisi faiz oranları da aylık temelde yüzde 2 dolaylarını görmüştü. Ancak bizce konut türlerine göre sunu-istem dengesizliğinin önemi de yabana atılmamalı. Ayrıca gelir ve tasarruf döngüsündeki tıkanmaların da önemi yüksektir. İstihdam sorunları ve bireylerin gelecekte istihdam edilme tedirginliği de eklenmeli.
Prim Yapan Kentler Ve Amorti Süreleri
Van, Samsun, Kayseri ve Malatya’da fiyat artış oranı %10 olurken diğerlerinde %6’nın altında bir artış olmuş. Hele İstanbul içler acısı: %0,6 artış. Aynı dönemde külçe altının %34, doların %25,3 ve avronun %21,2 getiri ağlamaktadır. Altınoluk son 1 yılda yüzde 8,9 fiyat artışı olan Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı ve yüzde 25,7 prim yapan mahallesi.
Konutların kendini amorti etme (yatırımın geri dönüş) süresi itibariyle üç büyük kentte bu süre kısalırken, örneğin Denizli, Kayseri, Ordu ve Trabzon’da 22-25 yıl aralığında oldu. En kısa süre Aydın, Şanlıurfa ve Van’da: 12-15 yıl aralığı.
Son altı yılda yabancı ülke yurttaşlarının aldıkları konut sayısı 126 bine ulaşmış, başta İstanbul ve Antalya olmak üzere. 2019’un ilk yarısında bu rakam 19.552 adet konut. Kim bu yabancılar? Son 4,5 yıl itibariyle bakıldıkta sırayla Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt yurttaşları.
2019’un ilk yarısında yapılan toplam konut satışında kredili alım oranı yüzde 16. Demek ki, para ya kasadan, ya doğrudan inşaat şirketinin taksitli satışından, ya da amcadan!
FORBES ve REIDIN şirketinin hazırladığı Gayrimenkul Güven Endeksi ve Gayrimenkul Fiyat Beklenti Endeksi 2018 sonundan bu yana hafifçe yukarı yönlü.
İstanbuldaki en değerli metrekare fiyatlar Bebek’te 50.804 TL iken en uyun semt Esenyurt 1.628 TL olarak gözüküyor,
Ankara’da Çankaya Oran 5.127 TL ile Akyurt Galaba 911 TL
İzmir’de Karşıyaka Mavişehir 6.295 TL ile Konak Namık Kemal 1.261 TL fiyatları arasındaki fark 5 katın üstünde.
